WhatsApp-kanalen als kans voor publieke communicatie

De afstand tussen overheid en inwoner is te groot. Dat is geen nieuw inzicht, maar het klonk dit jaar extra scherp door in de Troonrede: de polarisatie groeit. Veel mensen voelen zich niet gehoord. Of erger nog: bewust genegeerd.

Als communicatieprofessionals hebben we daarin een sleutelrol. Want wie contact heeft met inwoners, moet dat contact ook begrijpelijker, menselijker en directer maken.

Een verrassend effectief middel daarvoor?
WhatsApp-kanalen.

WhatsApp-kanalen zijn een relatief nieuw format binnen de app om informatie te delen met een groot publiek: zonder groepschat of spam. Mensen kunnen een kanaal volgen, maar niet reageren. Het is dus geen conversatiekanaal, maar een eenrichtingskanaal voor updates, nieuws en duiding.

WhatsApp noemt het zelf:
👉 “een privé manier om op de hoogte te blijven van wat belangrijk voor je is.”
🔗 Lees de officiële uitleg van WhatsApp

Omdat WhatsApp de meest gebruikte berichtenapp van Nederland is. En omdat mensen liever niet naar een overheid toe komen, maar wél bereikbaar zijn, op de plek waar ze al zitten.

WhatsApp-kanalen bieden overheidscommunicatie iets unieks:

• Direct bereik: geen algoritmes, geen vertraging, geen tussenpartij.

• Laagdrempelig: volgen is eenvoudig, anoniem en zonder verplichting.

• Gerichte betrokkenheid: mensen kiezen bewust voor jouw updates.

• Vertrouwen opbouwen: door helder, open en regelmatig te communiceren.

Overheden, uitvoeringsinstanties en gemeenten

Updates over dienstverlening, wetgeving, calamiteiten, of gewoon uitleg over ingewikkelde regels: niet als formele pdf, maar als begrijpelijk bericht van mens tot mens.

Woordvoerders en politiek adviseurs

Steeds meer bewindspersonen zoeken manieren om buiten de Haagse bubbel te communiceren. WhatsApp biedt die ruimte. Denk aan updates na werkbezoeken, toelichting op Kamerstukken of reflectie op actualiteit: direct, persoonlijk en zonder ruis.

Online communicatieadviseurs

WhatsApp-kanalen zijn een waardevolle aanvulling op social media. Waar X (voorheen Twitter) instabiel is en Instagram minder geschikt voor duiding, biedt WhatsApp: aandacht zonder afleiding.

Voor Tweede Kamerlid Esmah Lahlah is een WhatsApp-kanaal gestart met één helder doel: de kloof tussen overheid en inwoner verkleinen. Niet als loze slogan, maar als directe lijn van Den Haag naar de woonkamer.

Regelmatig worden korte updates gedeeld: wat speelt er? Welke keuzes worden gemaakt? En wat betekent dat concreet voor mensen thuis?

De eerste signalen zijn positief:

• Hoge doorklikratio’s op gedeelde links

• Volgers die aangeven “blij te zijn met deze vorm van contact”

• Vragen om extra uitleg, die via andere formats worden beantwoord

Het kanaal is nog in opbouw, maar één ding is duidelijk: mensen willen wél luisteren. Als we het maar op de juiste toon en via het juiste kanaal doen.

🔗 Bekijk het kanaal van Esmah Lahlah

• Test het zelf. Start een kanaal binnen je organisatie of team.
• Begin klein. Eén serie berichten is genoeg om te leren.
• Bepaal je toon. Niet juridisch. Niet wollig. Wel menselijk.
• Vraag feedback. Wat willen mensen écht weten?
• Gebruik het als brug. Naar participatie, naar andere kanalen, naar écht contact.

Als we niets doen, groeit de afstand verder. Polarisatie ontstaat niet alleen door meningsverschillen, maar ook door misverstanden en gebrek aan contact.

WhatsApp-kanalen zijn geen wondermiddel.
Maar wél een nieuw begin.
Een manier om zichtbaar, begrijpelijk en menselijk te zijn: precies waar de overheid nu op wordt afgerekend.

Laten we die kans serieus nemen.

Eerder uitte ik mijn zorgen over de afhankelijkheid van commerciële platforms. In mijn blogs over de afhankelijkheid van Meta en de onzichtbaarheid van de overheid op social media schreef ik hoe techbedrijven steeds vaker zélf de spelregels bepalen van onze publieke communicatie. En hoe dat publieke communicatie kwetsbaar maakt.

WhatsApp is óók onderdeel van dat ecosysteem. En dus geldt ook hier: wees kritisch. Denk na over privacy, eigenaarschap en alternatieven.

Maar laten we ook realistisch zijn: als je mensen nú wilt bereiken: direct, toegankelijk, laagdrempelig, dan is WhatsApp een krachtig instrument. Zeker zolang we geen publiek alternatief hebben.

Het gaat niet om een keuze vóór of tegen techbedrijven.
Het gaat om de vraag: hoe kun je als overheid zo zichtbaar, eerlijk en menselijk mogelijk communiceren: binnen de kaders die er zijn, zonder je ogen te sluiten voor de nadelen?

WhatsApp-kanalen zijn wat mij betreft een tijdelijke brug.
Niet de bestemming.
Maar wel een manier om dichter bij mensen te komen, in een tijd waarin afstand het grootste probleem is.