‘Alles-of-niets’-denken is de neiging om complexe vraagstukken te benaderen als een binaire keuze: óf je doet alles goed, óf je faalt volledig. In de omgang met sociale media kan dit leiden tot verlamming, polarisatie en morele kortsluiting: juist in een domein waar nuance, reflectie en geleidelijke keuzes essentieel zijn.
1. Wat is alles-of-niets-denken?
-
“Als ik op een platform blijf, dan steun ik het volledig.”
-
“Als ik content plaats, dan geef ik mijn waarden op.”
-
“We moeten óf helemaal stoppen met sociale media, óf gewoon meegaan.”
Deze manier van denken laat geen ruimte voor grijs, groei of bijsturing. En dat maakt moreel handelen onmogelijk. Want zodra perfectie de norm wordt, wint passiviteit het van betrokkenheid.
2. Het risico voor publieke communicatie
Voor overheidscommunicatie werkt alles-of-niets-denken verlammend:
-
Terugtrekken betekent: je laat de publieke ruimte over aan anderen.
-
Ongenuanceerd meedoen betekent: je legitimeert impliciet het platformmodel.
In beide gevallen verlies je regie – óf door afwezigheid, óf door aanpassing zonder reflectie.
3. Het voedt polarisatie en verlamming
Alles-of-niets-denken voedt:
-
polarisatie: óf je bent vóór technologie, óf je bent ertegen.
-
schaamte en hypocrisie: ieder gebruik voelt als verraad.
-
strategische verstarring: nuance voelt als verraad van principe.
Dat ondermijnt het vermogen van publieke organisaties om kritisch, handelend en uitlegbaar te blijven.
4. Het alternatief: kritische betrokkenheid
Kritische betrokkenheid betekent:
-
Aanwezig zijn, maar met kaders.
-
Meedoen, maar met bewustzijn.
-
Afwegingen maken, delen en herzien.
Dat vraagt om:
-
transparantie: leg uit waarom je wél of niet communiceert via een platform.
-
verantwoording: laat zien hoe je keuzes maakt en heroverweegt.
-
lef: durf midden te houden in een debat dat uitersten zoekt.
5. Elke stap telt
Moreel handelen ontstaat niet in abstracte idealen, maar in concrete keuzes, onder druk, in context. Het is precies in dat grijze gebied – tussen gehoorzamen en afwijzen, tussen ideaal en praktijk – dat publieke communicatie haar waarde bewijst.
Tot slot: alles-of-niets-denken is begrijpelijk, maar verlammend. Wie als overheid of publieke organisatie strategisch wil communiceren in een digitale omgeving, moet ruimte maken voor twijfel, reflectie en verantwoording. Niet ondanks, maar dankzij die complexiteit ontstaat morele helderheid – niet in de extremen, maar in het midden.
Geef een reactie