Hoe beïnvloeden algoritmes het publieke beeld van de overheid?

Algoritmes bepalen in hoge mate wat mensen online te zien krijgen: en daarmee ook welk beeld zij vormen van beleid, bestuur en overheid. Dat gebeurt niet alleen door wat de overheid zélf deelt, maar vooral door hoe sociale platforms die informatie filteren, versterken of negeren.

1. Het algoritme is de nieuwe redacteur

Op sociale media krijgen gebruikers geen neutrale tijdlijn, maar een gepersonaliseerd overzicht gebaseerd op interesses, gedrag en interactie. Berichten die emoties oproepen – verontwaardiging, cynisme, bevestiging – worden sneller en vaker verspreid. Nuance, toelichting of context raakt daarbij vaak op de achtergrond.

Zonder dat de overheid daar controle over heeft, circuleren en versterken beelden die onvolledig, negatief of onjuist kunnen zijn.

2. Afwezigheid is ook een frame

Als overheid kun je niet níet communiceren. Ook als je zwijgt, wordt er over je gesproken. En als je niet zichtbaar bent in het digitale gesprek, wordt jouw positie ingevuld door anderen – burgers, media, influencers of actiegroepen.

Wie als overheid géén positie inneemt, laat de beeldvorming over aan de dynamiek van het algoritme. En die logica kent geen publieke waarden, alleen engagement.

3. Digitale zichtbaarheid is geen marketing – het is publieke aanwezigheid

Digitale zichtbaarheid betekent niet: overal op reageren, of overal campagne voeren. Het betekent: herkenbaar, uitlegbaar en aanspreekbaar zijn op plekken waar mensen informatie zoeken, vragen stellen en beeldvorming ontwikkelen.

Dat kan via:

• eigen posts op platformen als X, Instagram of LinkedIn,

• gerichte webcare of participatie-interventies,

• heldere visuele duiding van beleid of besluiten.

Wat telt is dat mensen de overheid zien handelen, horen spreken en herkennen in toon en taal.

4. Algoritmische logica vraagt om strategische communicatie

De logica van algoritmes is snel, gefragmenteerd en gestuurd door aandacht. De logica van goed bestuur is traag, zorgvuldig en gebaseerd op legitimiteit. Dat spanningsveld vraagt om:

• aanwezigheid zonder overaanwezigheid,

• consistentie zonder controlezucht,

• en aanpassing zonder opportunisme.

Communicatieprofessionals vervullen hierin een sleutelrol: zij overbruggen de kloof tussen bestuurlijke tijd en digitale snelheid.

Tot slot: algoritmes vormen een filter tussen overheid en samenleving. Wie daar geen rekening mee houdt, verliest zicht op het publieke beeld – en uiteindelijk ook op het publieke vertrouwen. Digitale zichtbaarheid is daarom geen luxe, maar een verantwoordelijkheid in dienst van democratische legitimiteit.