Steeds meer publieke communicatie vindt plaats op platforms die gestuurd worden door algoritmes met commerciële of geopolitieke logica. Denk aan Instagram, TikTok, X (voorheen Twitter) of YouTube. Deze platforms zijn niet ontworpen voor democratische verantwoording, maar voor dataverzameling, beïnvloeding en winstmaximalisatie.
Dat roept een fundamentele vraag op: hoe blijf je als overheid uitlegbaar, legitiem en herkenbaar in een omgeving die daar niet op ingericht is?
1. Het platform is nooit neutraal
AI-gedreven platforms filteren, ordenen en versterken content op basis van betrokkenheid – niet op basis van betrouwbaarheid, publieke waarde of inhoudelijke relevantie. Dat betekent:
-
Wat je plaatst, wordt niet lineair getoond.
-
Wat je zegt, wordt ingevoegd in een algoritmisch krachtenveld.
-
Wat je bereikt, wordt bepaald door logica’s waar je geen zicht op hebt.
Je publieke boodschap wordt privé bewerkt, en jouw taal wordt omgezet in aandacht – en dus in data, in gedrag, in verdienmodellen.
2. Publieke waarden komen onder druk
Publieke communicatie draagt verantwoordelijkheid voor:
-
Uitlegbaarheid: mensen moeten snappen wat gezegd wordt, door wie, en waarom.
-
Toegankelijkheid: iedereen moet toegang hebben tot informatie – niet alleen wie goed algoritmisch scoort.
-
Gelijkwaardigheid: niemand mag worden uitgesloten op basis van profiel, gedrag of voorkeur.
Op AI-gedreven platforms staat elk van die principes onder spanning.
3. Aanwezigheid is geen overgave
Dit vraagt niet om radicale afwijzing – publieke organisaties kunnen en moeten zichtbaar zijn waar mensen zich bevinden. Maar wél onder voorwaarden:
-
Met zichtbare positionering: benoem wat je doet, en waarom via dit kanaal.
-
Met principiële grenzen: wees helder over wat je niet doet of toelaat.
-
Met kaders voor mandaat, toon en escalatie: ook digitaal blijft legitimiteit cruciaal.
4. Verantwoordelijkheid overstijgt bereik
Hoog bereik is niet automatisch hoog vertrouwen. Wat scoort, is niet per definitie wat beklijft. Communicatie die mee wil doen met platformlogica, moet niet uitverkocht raken aan die logica. Want wie als overheid spreekt, draagt gezag – en dat gezag moet uitlegbaar blijven, óók in digitale omgevingen.
Tot slot: AI-gedreven platforms bewerken publieke taal tot private winst. Als overheid of publieke organisatie mag je daar nooit gedachteloos aan bijdragen. Dat vraagt niet om afwijzing, maar om zichtbare grenzen, strategische kaders en moreel leiderschap.
Wees aanwezig – maar niet overgeleverd.
Geef een reactie